Jak przeprowadza się badanie wariografem?

Badanie wariografem bardzo często kojarzone jest przede wszystkim z przesłuchaniami świadków rodem z amerykańskich filmów. Ten obraz nie stanowi dokładnego odzwierciedlenia rzeczywistości, natomiast badania wariografem rzeczywiście są przeprowadzane, także w naszej polskiej rzeczywistości. Kiedy się je robi? Jak działa wariograf? Jakie są warunki poprawnego działania tego urządzenia? Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania, rozwiewając przy okazji kilka mitów.

1. Czym jest wariograf?

2. Jak wygląda badanie wariograficzne i kiedy się je przeprowadza?

3. Etapy badania wariografem

4. Czy można oszukać wariograf? Wiarygodność

Badanie wariografem może zostać przeprowadzone na potrzeby dowodowe, jako badanie sądowe. Istnieje także możliwość wykonywania badań prywatnych.

Czym jest wariograf?

W języku potocznym wariograf bywa określany mianem wykrywacza kłamstw, jednak takie utożsamienie nie jest słuszne. Urządzenie nie jest w stanie rozgraniczyć kłamstwa od prawdy. Jego zasada działania polega na czym innym.

Wariograf rejestruje odruchy i zmiany psychofizyczne zachodzące w organizmie osoby przesłuchiwanej. Zaliczają się do nich między innymi podwyższone ciśnienie krwi, przyspieszony lub spowolniony puls, przyspieszony oddech, zwiększona potliwość. Wariograf nie wykrywa zatem kłamstwa jako takiego, a jedynie odnotowuje reakcję organizmu na otrzymany impuls. Ta wymaga jeszcze odpowiedniej interpretacji przez specjalistę.

Jak wygląda badanie wariograficzne i kiedy się je przeprowadza?

Tak zwane badanie wykrywaczem kłamstw, czyli – jak już ustaliliśmy – badanie wariografem znajduje szerokie zastosowanie. Może być wykorzystywane w procesach sądowych, mając za cel na przykład wykrycie sprawcy kradzieży czy też przeanalizowane procesy psychiczne osoby przesłuchiwanej. Przeprowadzone badanie wariografem znajduje również zastosowanie w procesach rekrutacyjnych – zarówno w służbach państwowych, jak i przedsiębiorstwach, a także realizowane bywa w celach prywatnych.

Jak wygląda i na czym polega badanie wariografem? Badania prowadzone są w specjalnych pomieszczeniach, w których możliwe jest odseparowanie badanego od czynników rozpraszających. Należy zapewnić ciszę oraz spokój – do środka nie powinny wchodzić osoby trzecie. Wszelkie odgłosy czy zdarzenia, które nie są zaplanowane w czasie badania, mogą zaburzyć jego wyniki.

Etapy badania wariografem

W czasie badania wariografem specjalista zadaje trzy rodzaje pytań:

• pytania neutralne – niezwiązane z przedmiotem badania, nieistotne,
• pytania krytyczne – bezpośrednio związane z analizowaną sprawą,
• pytania kontrolne – mające za zadanie sprawdzić reakcje badanego na kłamstwo.

Pytania kontrolne wprowadza się, prosząc badanego, aby celowo skłamał. Można także zadać mu pytanie niejednoznaczne, w przypadku którego obecność nie będzie do końca szczera. Zabieg taki ma na celu kontrolę nieświadomych reakcji, z którymi można później porównać reakcje przy pytaniach krytycznych.

Na ekranie pojawia się wykres obrazujący odruchy fizjologiczne badanego. To właśnie on jest interpretowany przez specjalistę, a na bazie jego analizy powstaje raport z pełnym obrazem badania i wnioskami pozwalającymi wskazać, czy badany odpowiadał zgodnie z prawdą.

Czy można oszukać wariograf? Wiarygodność

Badania wykonywane przy użyciu wariografu ma wysoki poziom prawdopodobieństwa prawidłowości wyników, szacowany na 98%. Bardzo często jedyna metoda poznania lub udowodnienia faktów, dlatego może być wykorzystana przy procedurach sądowych i postępowaniach dowodowych.